Pelvik Taban Nedir?
Pelvik taban, leğen kemiği denilen pelvisten sacrum (kuyruk sokumu) kemiğine kadar içerisinde bulunan mesaneyi, rektumu ve üreme organlarını destekleyen bir dizi kas, bağ ve fasyadan oluşan hamak şeklinde bir yapıdır.
Bu hamak şeklinde yapı pelvik organlara, omurgaya ve pelvik kuşağı destekler.Pelvik taban kasları buradaki organları desteklemekle birlikte buradaki yapıların görevlerini fonksiyonel olarak yerine getirmesini sağlar.
Pelvik taban kasları idrar kaçırmada,dışkılamada, cinsel işlevde , postüral stabilizasyonda görevlidir. Pelvik taban kaslarının kasılıp gevşemesiyle birlikte bu fonksiyonlar yerine getirilir. Sağlıklı bir pelvik tabanda bu kasılmaların ve gevşemelerin tam olarak yerine getirilmesi gerekir.
Pelvik Taban Bozukluğu/Disfonksiyonu Nedir?
Pelvik taban disfonksiyonu, pelvik taban kaslarının zayıflığına bağlı olarak bu kasların aşırı aktivitesinden ve gevşeyememesinden kaynaklı bir bozukluktur.
Pelvik taban bozuklukları Türkiye’de hastaların yaklaşık %67.5’ini etkiler.
Pelvik taban bozuklukları olan hastalar altta bahsedilen şikayetler ile kliniklere başvurmaktadır.
- Pelvik organ prolapsusu (organ sarkması)
- Üriner inkontinans (idrar kaçırma)
- Sık sık idrara çıkma
- Ani idrara sıkışma ve kaçırma
- Gece yatak ıslatma
- Fekal inkontinans (kaka kaçırma)
- Kabızlık
- Kronik idrar yolu enfeksiyonu
- İşeme ve dışkılama bozuklukları
- Kronik pelvik ağrı
- Cinsel işlev bozukluğu
Pelvik Taban Bozukluklarında Risk Faktörleri
- Kadın cinsiyet
- İleri yaş
- Parite
- Doğum
- Histerektomi
- Cerrahiler
- Obezite
- Bağ dokusu bozuklukları
- Sigara
- Pelvik taban travması
- Karın içi basıncında kronik artışa neden olabilecek diğer durumları içerir.
Pelvik Taban Rehabilitasyonu Nedir?
Pelvik taban rehabilitasyonu pelvik taban kas grubunu işlevlerini yerine getirmek için rehabilite etmeyi amaçlayan , kasların dengeli ve koordineli olarak fonksiyonel bir şekilde çalışmalarını sağlayan tedavidir.
Rehabilitasyonda bölgedeki kan dolaşımı artar ve pelvik taban ile ilişki bel, kalça ve bir çok ağrı azalır. Aynı zamanda kişinin solunum fonksiyonlarını, idrar , dışkı ve cinsel fonksiyonları da düzenleyerek yaşam kalitesini arttırır.
Pelvik Taban Tedavisi Nasıl Olur?
Pelvik taban rehabilitasyonunda kapsamlı değerlendirmeden sonra hastaya uygun tedavi planlanır. Pelvik taban tedavisi aşağıdaki yöntemleri içermektedir.
Pelvik taban rehabilitasyonunda önemli bir bölüm olan hasta eğitimi ile birlikte farkındalık kazandırılır. Toplumumuzda çoğu birey idrar kaçırmanın ilerleyen yaşlarda normal birşey olduğunu düşünmektedir. Öncelikle bu bakış açısını değiştirmeliyiz ve kişinin alışkanlıkları sorgulanarak sıvı tüketimi ve tuvalet düzenlemeleri yapılmalı.
Pelvik taban kaslarının, torakal diyaframın ve abdomenin (karın) değerlendirilmesinden sonra özellikle ağrı durumlarında manuel teknikler uygulanır.
Biofeedback tedavisi ile, hastaların kaslarını uygun şekilde nasıl kasacaklarını veya gevşeteceklerini öğrendikleri bir nöromüsküler eğitim yaklaşımıdır. Biofeedback tedavisinde hastalara sunulan ses ve/veya görsel geri bildirim ile kas farkındalığı kazandırılır. Her yaş grubunda bireylerle oyunlarında yer alabildiği kasılıp gevşemelerin öğretildiği bir eğitim programıdır.
Pelvik taban kas zayıflığı durumunda kası stimüle etmek,duyusal girdiği arttırmak ve kuvvetlendirmek için kas stimülasyon tedavisi uygulanır.
Pelvik taban vücuttaki diyaframlardan bir tanesidir ve stabilizayondaki rolü büyüktür. Ve abdominal kuvvetlendirme,core stabilizasyonu eğitimleri ile tüm vücudun sinerji çalışması hedeflenir.
Postüral stabilizasyonu sağlamak, kasları gevşetebilmek adına yapılan doğru solunum egzersizleri ile birlikte birçok pelvik taban probleminin de üstesinden gelinir.
Bir çoğumuzun duyduğu kegel egzersizleri en kıymetli pelvik taban egzersizleridir. Ama bunun yanında pelvik taban gevşeme egzersizleri, kasların solunum ile birlikte çalışmasını sağlayacak egzersizler, abdominal kuvvetlendirme egzersizleri, stabilite egzersizleri, fazik ve tonik egzersizler pelvik taban rehabilitasyonundaki egzersiz yaklaşımlarındadır.