Skolyoz Nedir?
Omurga eklemlerinin sağ ya da sol tarafa doğru eğrilmesi ile karakterize olan skolyoz, günümüzde yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Skolyoz tek başına ortaya çıkabileceği gibi kifos ya da kamburlukla birlikte de görülebilmektedir.
Skolyoz omurga eklemlerinin herhangi bir yerinde olabilmektedir. Her yaş grubunda görülebilir ama genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkmaktadır.
Skolyoz Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın ilk dönemlerinde fazla belli olmayan skolyoz belirtisi ilerleyen dönemlerde farklı sağlık problemlerine de neden olabilmektedir. Bunlar;
- Sırt - boyun-bel ağrısı en sık görülen şikayeti
- Omurganın sağa veya sola eğilmesi
- Omurgada gözle görülür kavis şekli
- Omuz veya kalça asimetrisi
- Dik durmada zorluk
- İlerleyen dönemlerde nefes alıp vermede güçlük
- Yürümede yaşanan problem
Skolyozun şiddetine ve türüne göre belirtiler vakadan vakaya değişiklik gösterebilmektedir.
Skolyoz Sıklığı Nedir?
- Skolyoz, toplumda yaklaşık %2 ila 4 oranında görülür. Yapılan araştırmalarda özellikle çocuklar ve ergenlerde pandemi sonrasında ciddi artış gözlenmeye başlandı.
- Kız çocuklarda erkek çocuklara göre yaklaşık 8-10 kat daha sık görülebilir.
- Skolyoz teşhisi konan bireylerin ancak yüzde 10’unda tedavi gerektirecek dereceye ilerler.
Skolyoz Tanısı Nasıl Konulur?
Skolyoz tanısında fiziksel muayene yanında görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılmaktadır. Hastaların muayenede öne, yana ya da arkaya eğilerek çektirdiği skolyoz röntgen sonuçlarına göre derece de belirlenmektedir. Röntgenle birlikte manyetik rezonans (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) de teşhiste kullanılmaktadır.
Skolyoz Tipleri
İdiopatik Skolyoz
Bu tip skolyoz; sebebi tam olarak bilinmeyen ‘idiopatik’ skolyozdur. Omurgada yana doğru eğilme ‘S’ veya ‘C’ şekilli olabilir. Yana doğru eğilme dışında omurların kendi etraflarında dönmeside (rotasyon)en hafif formlar dahil olmak üzere tüm idiopatik skolyozlarda görülür.
Nöromüsküler Skolyoz
En sık görülen ikinci skolyoz tipi nöromuskuler skolyozdur. Nöromusküler skolyozun temel nedenleri arasında kas veya sinir hastalıkları yer alabilmektedir.
Konjenital Skolyoz
Kontenital kelimesi doğuştan itibaren var olan demek. Anne karnındaki çocuğun gelişimi sırasında ortaya çıkan omurga anomalilerine bağlı bir skolyoz türüdür.
Skolyoz Dereceleri
Omurga eğrilikleri derece olarak ölçülmektedir. Ve dereceye göre tedavi şekli belirlenir.
Eğriliğe skolyoz diyebilmek için eğriliğin 10 derece ve üzerinde olması gerekmektedir. 10 derece skolyoz ve altındaki eğrilikler skolyoz değil spinal asimetridir.
Hafif skolyoz 20 dereceden daha az olan eğriliklerdir.
20 ve 40 derece arasındaki eğrilikler ise orta düzeyde skolyoz olarak adlandırılmaktadır. Çoğunlukla ergenlikte görülen bu tipi korse ve fizik tedaviyle iyileştirilmektedir.
40 derecenin üzerindeki skolyoz şiddetli skolyoz olarak adlandırılır. 40 derece ve üzerindeki eğrilikler ciddi belirtiler gösterdiği için çoğu hasta cerrahi operasyonla tedavi edilmektedir.
Skolyoz Tedavisi
Hastanın yaşı, eğriliğin derecesi ve yeri ve şekli ; yetişkinlerde ağrıların şiddeti, fiziksel muayene ve görüntüleme yöntemleri bulguları, eğrilik derecesinde zaman içinde görülen artış gibi nedenler göz önünde bulundurularak kişiye özgü değerlendirilir.
Skolyoz tedavisinde;
- Gözlem ve eğitim (10 derece altı skolyozlarda)
- Korse
- Fizik tedavi
- Cerrahi (40 derece ve üzeri skolyozlarda)
Skolyozda Fizik Tedavi Yaklaşımı
Fizik tedavi ve rehabilitasyon programları içerisinde; Bobath, Vojta, Katharina Schroth gibi teknikler ile birlikte evde güçlendirme egzersizleri de yer alır. Bobath fonksiyonel bozukluk analizi yapıp doğru hareket açığa çıkaran tekniktir. Vojta denge düzeni, kas aktiviteleri ve reflekslerini düzeltir. 3 boyutlu şekilde yaklaşan Katharina Schroth, bozulmuş vücudu yeniden düzenlemeyi hedefler. Ve özel nefes ve düzeltme teknikleriyle ciddi iyileşme sağlar.
Skolyoz tedavisinde bu alanda özel eğitim almış fizyoterapistlerle çalışılmalı. Doğru yaklaşımlar, bütüncül değerlendirmeler ve skolyoza uygun özel üç boyutlu egzersiz programı ile başarı oranı çok yüksek seviyelere çıkarılabilir.
Kocaeli’nde Antefizyo fizyoterapi ve sağlıklı yaşam merkezinde skolyoz tedavisinde öncü olan 3 boyutlu skolyoz tedavisi uygulanmaktadır.